Upadłość podmiotów umowy faktoringowej

Tagi: upadłość, faktoring, biznes, finanse, bankructwo, przedsiębiorstwo,

Szereg kwestii prawnych wiąże się z upadłością podmiotów związanych z transakcją faktoringu. Mówiąc o upadłości faktoranta należy zaznaczyć, że ewentualność nastąpienia owego zdarzenia powinna mieć odzwierciedlenie w umowie faktoringowej. Zwykle sprowadza się to do zamieszczenia zastrzeżenia prawa faktora do wypowiedzenia umowy faktoringu ze skutkiem natychmiastowym na wypadek pojawienia się upadłości przedsiębiorcy. Jednakże w praktyce kwestia ta zostaje często pomijana.

W sytuacji, gdy w umowie faktoringu nie zostało zawarte żadne postanowienie dotyczące ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, a zdarzenie takie nastąpi, polskie prawo dopuszcza trzy możliwe rozwiązania:
1. wygaśnięcie umowy faktoringu
2. wypowiedzenie umowy faktoringu przez syndyka, o ile nie podejmie on decyzji o kontynuowaniu stosunku faktoringowego pomiędzy bankiem a przedsiębiorcą w stanie upadłości
3. zmodyfikowanie treści dotychczasowej umowy faktoringu obejmującego zwłaszcza wysokość zaliczek czy kredytów oraz prowizji banku

Rozpatrując ogłoszenie upadłości banku należy przede wszystkim mieć na uwadze rozróżnienie faktoringu właściwego i niewłaściwego. Jeżeli wierzytelność przeszła na bank definitywnie i roszczenie przedsiębiorcy zostało zaspokojone przez faktora, to syndyk masy upadłości banku powinien starać się o wyegzekwowanie należności od dłużnika. W przypadku niemożliwości ściągnięcia wierzytelności od dłużnika, kwota ta obciąża masą upadłości banku.

W przypadku, gdy przeniesienie wierzytelności nastąpiło w ramach faktoringu niewłaściwego, a odzyskanie wierzytelności od dłużnika staje się niemożliwe, syndyk jest zobowiązany do przeniesienia danej wierzytelności na przedsiębiorcę. O ile to nie jest możliwe np. z powodu braku odpowiednich środków pieniężnych, to przedsiębiorca pozostanie w pozycji wierzyciela masy upadłościowej.

Rozróżnienie umów zawartych o faktoring właściwy i niewłaściwy musi mieć również miejsce w przypadku umów obejmujących znaczne czasookresy, których przedmiotem są wierzytelności już istniejące oraz przyszłe. Ogłoszenie upadłości banku umożliwia wypowiedzenie długoterminowej umowy faktoringu zarówno przez syndyka jak i przez faktoranta. W przypadku faktoringu właściwego schemat postępowania z wierzycielami już istniejącymi jest identyczny jak procedura wyżej opisana. Co zaś dotyczy wierzytelności przyszłych to nie przechodzą one z przedsiębiorcy na faktora, który popadł w stan upadłości.

Istnienie umów długoterminowych w ramach faktoringu niewłaściwego uzasadnia z reguły ich wypowiedzenie. Mówiąc o upadłości dłużnika, podobnie jak poprzednio należy rozważyć dwa przypadki: istnienia umowy faktoringu właściwego i faktoringu niewłaściwego. W pierwszym przypadku upadłość dłużnika nie będzie miała w ogóle wpływu na sytuację przedsiębiorcy a jedynie wywoła szkodę polegającą na obciążeniu majątku faktora. Upadłość dłużnika w sytuacji istnienia umowy o faktoring niewłaściwy powoduje wypowiedzenie tej umowy, a jej podmioty stają się zobowiązane do zwrócenia sobie tego wszystkiego, co sobie nawzajem świadczyły.